Rất có thể, bạn đang đọc bài viết này trên một thiết bị phát ra ánh sáng xanh. Với lượng thời gian mọi người dành cho việc ngồi trước màn hình đang tăng cao, bạn có nên lo lắng về việc ánh sáng xanh chiếu vào mắt mình không? Vậy ánh sáng xanh là gì? Tác động của ánh sáng xanh lên sức khỏe của bạn? Nó có thể gây hại như thế nào hay giúp ích gì cho sức khỏe của bạn.
Ánh sáng xanh là gì?
Đó là một trong số các màu trong quang phổ ánh sáng nhìn thấy được. Mỗi màu trong quang phổ ánh sáng nhìn thấy có một bước sóng và mức năng lượng khác nhau.
Ánh sáng xanh lam có bước sóng ngắn hơn và năng lượng cao hơn các màu khác. Trên thực tế, chúng chỉ dài hơn và kém mạnh hơn một chút so với sóng cực tím (UV) (nên khó để nhìn thấy bằng mắt thường).
Ánh sáng xanh có từ đâu?
Mặt trời là nguồn chính tạo ra ánh sáng xanh. Tuy nhiên với cuộc sống hiện đại ngày nay, các thiết bị nhân tạo cũng phát ra các tia sáng xanh mà đôi khi chúng ta ít quan tâm tới nó. Đó là các thiết bị chiếu sáng như: đèn huỳnh quang, đèn LED (đi-ốt phát quang) – thành phần không thể thiếu trong điện thoại thông minh, TV và máy tính.
Tuy lượng ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị này không đáng kể như trong bức xạ mặt trời. Nhưng với cường độ tiếp xúc nhiều của con người hiện nay, nhất là giai đoạn Covid-19 mọi người hầu như làm việc tại nhà bằng máy tính, thì nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe chúng ta, nhất là đôi mắt.
Tác hại của ánh sáng xanh đến sức khỏe
Mặc dù nghiên cứu hiện tại chỉ ra rằng ánh sáng xanh từ màn hình máy tính và thiết bị cầm tay có thể không gây nguy hiểm nghiêm trọng cho sức khỏe của bạn, nhưng nó vẫn tiềm ẩn những nguy cơ rủi ro.
Ảnh hưởng sức khỏe đôi mắt
Với một lượng lớn ánh sáng năng lượng cao từ mặt trời – như tia cực tím và ánh sáng xanh – có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh về mắt. Điều đó làm dấy lên lo ngại về việc liệu ánh sáng xanh từ màn hình kỹ thuật số có gây hại hay không.
Các chuyên gia cho rằng chứng mỏi mắt kỹ thuật số, hay hội chứng thị giác máy tính, ảnh hưởng đến khoảng 50% người dùng máy tính. Các triệu chứng bao gồm khô, kích ứng mắt và mờ mắt.
Tác động của ánh sáng xanh đến mắt cũng có thể làm hỏng võng mạc. Đó được gọi là độc tính quang. Mức độ thiệt hại phụ thuộc vào bước sóng và thời gian tiếp xúc. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy ngay cả khi tiếp xúc ngắn (vài phút đến vài giờ) cũng có thể có hại.
Có bằng chứng chỉ ra rằng ánh sáng xanh có thể dẫn đến thay đổi thị lực vĩnh viễn. Hầu như tất cả ánh sáng xanh đều đi thẳng vào phía sau võng mạc.
Một số nghiên cứu cho thấy rằng tiếp xúc với ánh sáng xanh có nguy cơ dẫn đến thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD). Ánh sáng xanh kích hoạt giải phóng các phân tử độc hại trong tế bào thụ cảm ánh sáng. Điều này gây tổn hại mắt và có thể dẫn đến AMD.
AMD làm bạn mất khả năng nhìn thấy trung tâm của tầm nhìn. Bạn vẫn có thể nhìn thấy mọi thứ ở ngoại vi, nhưng các chi tiết và vật thể ở trung tâm đường nhìn của bạn sẽ trở nên mờ và không thể nhìn thấy theo thời gian.
Ảnh hưởng đến giấc ngủ
Việc bạn có một giấc ngủ không chất lượng có liên quan đến thời gian sử dụng thiết bị điện tử, đặc biệt là vào ban đêm. Ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử làm rối loạn nhịp sinh học hay còn gọi là chu kỳ ngủ của bạn.
Trong một nghiên cứu, chỉ cần 2 giờ tiếp xúc với ánh sáng xanh vào ban đêm đã làm chậm hoặc ngừng giải phóng melatonin – hormone gây ngủ, làm chu kỳ ngủ của bạn bị trì hoãn hoặc gián đoạn. Tốt nhất là nên tắt nguồn thiết bị kỹ thuật số của bạn ít nhất 1 giờ trước khi đi ngủ.
Nguy cơ về bệnh ung thư
Tiếp xúc với ánh sáng xanh có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. Một nghiên cứu cho thấy những người làm việc ca đêm có nguy cơ mắc bệnh ung thư vú, tuyến tiền liệt và đại trực tràng cao hơn.
Rủi ro về sức khỏe của trẻ em
Mắt của trẻ em không lọc được ánh sáng xanh tốt như mắt của người trưởng thành. Tác động của ánh sáng xanh do tiếp xúc quá nhiều từ màn hình thiết bị có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì, cận thị và các vấn đề về tập trung chú ý.
Vào ban đêm, nó có thể khiến cơ thể chúng tiết ra melatonin chậm hơn so với cơ thể của người lớn. Để bảo vệ sức khỏe cho con em mình, hãy hạn chế thời gian sử dụng màn hình của chúng. Và yêu cầu chúng tắt tất cả các thiết bị điện tử, bao gồm cả thiết bị trò chơi cầm tay, ít nhất nửa giờ trước khi đi ngủ.
Ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần
Ánh sáng xanh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần bằng cách can thiệp vào cách bộ não của chúng ta điều chỉnh tâm trạng, cảm xúc và giấc ngủ. Tiếp xúc với ánh sáng xanh vào ban đêm có liên quan đến các triệu chứng trầm cảm trong các nghiên cứu trên động vật.
Ánh sáng xanh có lợi gì cho sức khỏe không?
Câu trả lời là có. Ánh sáng xanh không phải lúc nào cũng có hại, một số thời điểm tiếp xúc với ánh sáng xanh sẽ có lợi cho sức khỏe chúng ta.
Giúp bạn tỉnh táo
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với ánh sáng xanh có thể tăng khả năng phản ứng của bạn và kích thích sự tỉnh táo vào khoảng thời gian mà bạn bị giảm hiệu suất làm việc trong ngày.
Tăng cường trí nhớ và chức năng nhận thức
Các nghiên cứu cho thấy ánh sáng năng lượng cao giúp thúc đẩy sự “làm mới”, hỗ trợ chức năng ghi nhớ, nhận thức và tăng cảm hứng.
Những người tham gia trong một Nghiên cứu năm 2017 có khoảng thời gian “tắm” ánh sáng xanh 30 phút đã thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ ghi nhớ bằng lời nói và củng cố trí nhớ sau đó.
Cải thiện chứng trầm cảm theo mùa
Liệu pháp ánh sáng xanh hiện là một trong những phương pháp điều trị phổ biến để giảm chứng trầm cảm theo mùa (SAD). 20 phút tiếp xúc với ánh sáng xanh vào buổi sáng giúp giảm các triệu chứng SAD.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng đây cũng là một phương pháp điều trị hiệu quả cho chứng trầm cảm không theo mùa, đặc biệt là khi kết hợp với thuốc chống trầm cảm.
Cải thiện mụn trứng cá
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ánh sáng xanh tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và giảm viêm ở mụn. Một lưu ý quan trọng: Nếu bạn định thử các thiết bị ánh sáng xanh tại nhà, hãy đảm bảo rằng bạn chọn một thiết bị an toàn và đã qua kiểm chứng.
Giúp loại bỏ một số tình trạng xấu của da
Dày sừng hoạt tính và bệnh vẩy nến mảng bám, cả hai đều được cải thiện bằng cách điều trị bằng ánh sáng xanh. Liệu pháp ánh sáng xanh cũng đã có hiệu quả trong việc điều trị khối u ung thư biểu mô tế bào đáy.
Để hạn chế sự ảnh hưởng từ ánh sáng xanh bạn có thể tham khảo Cách bảo vệ đôi mắt của bạn khi sử dụng điện thoại và máy tính.
Tham khảo: Healthline
24 Tháng 10, 2021